Oduu Gaddaa Hawaasa Tekinoolojiitiif!
Abbaan Argannoo Interneetaa – Larry Robert du’aan boqotan.
Saayintistiin Ameerikaa, bocaafi ijaarsa Interneeta amma fayyadamnuuu kana hojjate, Larry Robert umrii 81ffaatti boqate.

Dr.Rooberti Saayintistii beekkamaa addunyaa kanaa yommuu tahu, Bobbocaafi Ijaarsa Tekinoolojii ammayyaa akka Interneeta tahuuf nama gahee taphate ture.

Dhuma 1960 keessa Dr.Robert damee ‘US Advanced Research Projects Agency(Arpa)’ kan tahe kalaqa hojii uumuu cimdaa koompitaraa ‘Arpanet’ jedhamu sochoosaa turan.
Akkasumas Injiinara Moosajii uumuufi yaalii gaggeessuu keessoofi alee sirnaa tahuun qacaramanii hojjachaa turan.

Hojiin kalaqa Tekinoolojii ‘Arpanet’ sun hojiiwwan Interneeta akka hardha dhimma itti baahaa jirruu kana akka uumamu godheera.

Boca Deetaa
Dr.Robert, Namoota Interneeta Hardha fayyadamaa jirru kana kalaqan Afran BobKhan, Vint Cerf, fi Len Kleinrock fa’a keessaa tokko turan.

Ilmi Abbaan Keemistii tahe, Dr.Robert – Damee qoranoo Elektirooniksii akka filatetu himama, kunis Kalaqaaf xiyyeeffannoo kennuusaa kan agarsiisuufi, Gaaffiif deebii ‘New York Times’ waliin taasiseen ‘Ani waan haaraa barbaada, waan moofaa akka keemistirii miti’ jechuudhaan ibseera.

Hojiileen ijoon Dr.Robert ittiin beekkaman
-Qajeelcha cimdaa isa jalqaa(layout of original network) fi haala daddarbiinsa deetaa kiyyoo gidduu(ways it shuffled data its nodes).

Bara 1969 Pirojektiin Arpanet hanga koompitaroota 4 qunnamsiisuu kan eegale yoo tahu,Yeroo gabaabaa keessatti dhaabbilee qorannoofi barnoota olaanoo hedduun waan itti makamaniif saffisaan guddachuu eegale.

Dr.Robert ‘Arpanet’ kana jabeessee gara itti fayyadama qabatamaatti geeddaruudhaan, Fayyadamtootni Iimalii fayyadamuudhaan walqunnamtii akka cimsan taasise.
‘Arpanet bara 1983 hojii itti fufuun, hanga Interneetni baldhaan amma fayyadamnu kun hojitti seenee addunyaa walitti hidhetti.

Erga Arpa keessaa bahee boodammoo, Dr.Robert Hojii jlqabuu Cindeessuu walitti fufaa sochoosaa ture.

Haala kanaan Dr.Robert Dem.26/2018 dhukkuba dhiibbaa Onneetiin Addunyaa kanarraa du’aan boqataniiru.

Source BBC.com

Translation: OROMO ICT