Waan dabaati, kaleessuma koompitara koo osoo tuttuqu, agarsiiftuun iddoo
banaa(location ON) isa jedhu arge, Rifadhee ol utaale, maaliif akka ta’e
ofgaafadhe, irra deddeebi’een yaade, dogoggoraan osoo hin hubatin anumti
baneeti ta’a jedhee dafee ofirraa cufe.

~ Maaliif akka rifadhe isinuu ni beektu, mootummaan biyya tanaa dalagaa
biraa waan hin qabneef, Faana nama dhooftee nama adamsiti waan ta’eef.

Hundaafuu, Mobile fi koompitarri ammayyaawaan yeroo ammaa oomishamaa jiru hedduun
tajaajila kana(location App) wajjiin hojjatamaa jira, tokko tokko immoo
namootni hubannoo qaban Fayyadamaa akkasii kana ofumaa itti fe’u(install) godhu.
kunis, Fayyadamaan agarsiiftuu iddoo[location App] kun faayidaalee garagaraa waan qabuuf
dhimma itti bahuu dandeenna.

Fayyadamaaleen[Apps] akkasii kunis Hedduutu jira, maqaalee hedduus qaba.
Fkn: Location, GPS, GPS Tracker, Friend Tracker, Location Tracker….fa’a

Faayidaaleen fayyadamootni kun biyyoota addunyaa adda addaa keessatti kennan
kanneen keessaa muraasni:
~1) Tajaajila yeroo muddamaa(Emergencies Services)
Kunis, Odeeffannoo fayyadamaa(App) koompitarakee ykn Mobile kee irra jiru
funaannachuun iddoo kam akka jirtu, gamoo kam keessaa/irra/jala…kkf iddoo
nuti teenyeerru/dhaabanneerru hima waan ta’eef rakkoo hatattamaatiif akka
qaqqabnu nu tajaajila.
Hojiin akkasii kun Abbaa dhuunfaatiin, dhaabbata Telekoomii biyyattiitiin
ykn abbaa dhuunfaa(qaama dhimmi ilaaluufi Telekoomiin biyyattii) waliin
ta’uudhaan raawwachuu danda’u.
Fakkeenni Fayyadamaa kanaa: Phone’s GPS reciever fa’a fayyadamuun ni danda’ama.

~2) Hiriyyaan/hiriyyeen, Maatiin keenna ykn Hojjataan dhaabbata tokkoo eessa
akka jiru beekuufis itti dhimma bahuu dandeenya jechuudha.
Biyyoota guddatan tokko tokkotti dhaabbanni bilbila hojjachiisee hojjattoota
isaatiif raabsuudhaan, Fayyadamaa kana keessa kaayee, hojjataan isaanii
eessa fa’atti sa’aatii dheeraa akka dabarsu hordofuu danda’u.

~3) Nageenyummaa Daa’immanii Too’achuuf.
Maatiin daa’imni isaanii eessa akka jiru hordofuuf itti dhimma bahuu danda’a.
Inumaayyuu, Fayyadamaan[App] tokko tokko daqiiqaa murtaaye murtaayeen, iddoo
amma jiru gara bilbila biraa(bilbila nama too’atuutti) erguu danda’a waan ta’eef
eessa akka jiraniifi garam akka deemaa jiran duuka bu’uun salphaadha.

~4) Mi’ootaafi Qabeenya ofii too’achuuf.
Dhaabbanni hedduu qabeenya isaa too’achuuf tooftaalee garagaraa fayyadama.
Isaan keessa fakkeenya yoo fudhanne, Dhaabbanni konkolaataa kireessu tokko,
Konkolaataa isaanii keessa Fayyadamaa(App) kana kaayanii, Namni konkolaataa
kireeffate sun dhuguma iddoo jedhee kireeffate sana moo iddoo biraati isa
jedhu duuka bu’anii hordofuu danda’u.

~MIIDHAA/Balaan Fayyadamaa(App) akkasii
Miidhaan fayyadamaa akkasii keessaa immoo inni ijoofi
Rakkoo Icciitenya Dhuunfaati(Privacy Concern)dha.
Akkuma asiin olitti baldhinaan ibsame “Odeeffaannoon Fayyadamaa Mobile ykn
Koompitaraa kana fayyadamuun funaaname nama dhuunfaa hanga LUBBUU balleessisutti ykn nama tokko iddoo icciitiidhaan dhokate agarsiisuudhaan balaa guddaaf Saaxiluu danda’a.”

Hubachiisa: Balaa akkasiitiif kana nama saaxilu Fayyadamaalee(Apps) qofa miti.
SIM card Mobile kan nuti qabannee deemnus balaa kana nurra qaqqabsiisuu danda’a.

Yeroo tokko tokko, namnootni dhimma siyaasaatiinis ta’ee rakkoo dhuunfaatiif shakkaman
yeroo dogoggora raawwatan muldhatu. Kunis, Nageennya kootiif sodaadheera waan ta’eef
bilbila koo cufuu qaba, jedhanii Bilbila Dhaamsanii[Power OFF] godhanii giiphii(kiisha)
keessa kaawwatanii deemu, kun dogoggora guddaadha.
Namni sun dhuguma yakka raawwatee, namni dhuunfaas ta’ee qaamni biraa dhaabbata
Telekoomii biyya sanaa ykn dhaabbata dhiyeessaa Network namni sun fayyamaa jiru wajjiin
ta’ee barbaadaa jira taanaan, Bilbila dhaamsineef hin dhokatu, SIM Card keenya osoo
qafoo keessaa bahees hin dhokatu, yoo iddoo ta’etti darbinee biraa deemne malee,
kunis ofii keenya oolfachuuf malee SIM Sana dhoksuuf akka hin taane hubatamuu qaba.

Kanaaf, biyyoota guddatanitti namootni heddu SIM Card haaraa bitanii ammuma
itti-fayyadamanii, ammuma cabsanii darbanii biraa deemu.

Walumaagalatti, Hubannoo Fayyadamaa Iddoo agarsiisu kana akka isiniif qoodu wanti
nakakaase osoo hin beekin namootni hedduun Fayyadamaa[App] kana banaa(Location App ON)
godhanii deemaa jiraachuu malu, kanaaf kan hubannoodhaan banee
yeroo barbaadetti itti fayyadamee yeroo barbaadettimmoo cufu haa jabeeffatu,
warri hin beekne immoo akka duuka bu’atuuf hubannoo uumuuf barreesse.

Barreeffama biraatiin hanga walitti deebinutti nagaatti.

Kaayyoon keenya: Hubannoo Hawaasaa Cimsuudha!

HORAA BULAA DEEBANAA…
OROMO ICT and Qubee Technologies TEAM!
E-mail: info@oroict.com or oromoict@gmail.com
Web: www.oroict.com and www.afaan-oromoo.com