Namootni Cimdaa Haad-Maleessa[WI-FI] fayyadaman hunduu AGGAAMMII Saayibariitiif Saaxilamoodha jedhame – Miidhaa Cimdaa Haadmaleessaa(wi-fi)
Namootni Cimdaa Haad-Maleessa[WI-FI] fayyadaman hunduu AGGAAMMII Saayibariitiif Saaxilamoodha
(ALL Your Wi-Fi Connected Devices Could Be Vulnerable to Cyber Attack)
Yeroo ammaa addunyaa irratti Yakki saayibarii hedduu babaldhachaa dhufee jira. Sababa kanaan Ogeeyyiin koompitaraa hedduun isaanii hojii yakka saayibarii kana akka hojii dhaabbatatti irratti bobba’anii argamu, kanaaf Mi’oota fayyadamtoota(Users Devices) sadarkaa adda addaa irra jiru irratti xiyyeeffachuudhaan wantoota barbaadan kan akka:
- Deetaa hatuudhaan itti fayyadamuu,
- Odeeffannoo dhuunfaa nama tokkoo hatuudhaan yakka biraatiif itti gargaaramuu.
- Icciitii dhuunfaa, dhaabbataafi garee adda addaa hatuun yakka biraatiif saaxiluudhaan hojii guyyaa guyyaasaanii godhatanii itti fayyadamaa jiru.
Haaluma kanaan yeroo ammaa Yakki addunyaa guutuu sodaachisaa dhufe, Malootni Ogeeyyiin saayibarii ittiin ummata saamaa jiran salphachaa dhufuu isaati.
Maloota kanneen keessaayis CIMDAAN HAAD-Maleessaa(WI-FI) isa tokko ta’uudha.
Cimdaa Haadmaleessa yeroo fayyadamnu; Namni meeqa akka fayyadamaa jiruufi Mi’ootni(Devices) meeqa akka Cimdaa(network) kana fayyadamaa jiru nuti wanni beeknu hin jiru.
Namni 10, 100, ykn 1000 ykn kanaa ol cimdaa sana fayyadamuu danda’a; Kana jechuun Namootni kun hunduu Mi’a wayii tokkicha naannoo sana jiru[Single Access point device] wajjiin waldubbisaa jiraa jechuudha. Kanaafuu yeroo cimdaa Haadmaleessa Fayyadamnu kana Rakkoolee gurguddoo Sadiif SAAXILAMUU Dandeenna. Isaanis:
1) Namni Mi’a giddugaleessaa[Access point – AP] sana too’atu, yoo barbaade osoo dandeettii cimaa isa hin barbaachifne haaluma salphaan waan koompitara ykn Mobile keenya irra jiru akka filannoo isaatti; Yoo fedhe hunduma ykn immoo waanuma barbaadu qofa filatee keessaa fudhachuu danda’a. Kun Icciitii keenya mi’a(device) sana irra jiru hunda dabalata.
2) Nama Cimdaa Haadmaleessa sana nu wajjiin fayyadamaa jiru irraay, Kunis namni ogummaa xiqqoo qabu, Fayyadamtooota Cimdaa tokkicha waliin fayyadamaa jiran hunda ykn abbaa barbaade filatee mi’a(device) nama sanaa keessaa akkuma isa 1ffaa sana waan fedhe guurachuu danda’a.
3) Qaama Alaatiin – Namni Ogummaa gahaa qabu, biyya fedhe taa’ee nu hatuu danda’a, hanga nuti Interneetaan Addunyaadhaan walqunnamnee jirrutti. Ta’us rakkoo haala kanaan nu mudatu ofeeggannoo barbaachisaa gochuudhaan of hambifachuun ni danda’ama.
Haa ta’uu malee yeroo amma addunyatti sodaa guddaa kan fide; Keessattuu #Fayyadamtootni Cimdaa #HaadMaleessaa tiin argannoon nama gaddisiisu ifoomeera.
Kunis; Cimdaan Haadmaleessaa(Wi-Fi)n Aaloo(protocol) gosa Icciitenya(security) WPA2 jedhamu fayyadamuudhaan fayyadamtootni tajaajila kanaa Icciitiin isaanii akka eegamu godhamee jira. Haata’uu malee, Odeeffaanno haaraan bahe akka agarsiisutti FAYYADAMTOOTA CIMDAA HAADMALEESSAAF Oduu gaddaa ta’uun ifoomee jira.
Kunis; Gareen #CRACK_ATTACKS jedhamu argannoo tooftaa Icciitenyi Tajaajilli Cimdaa Haadmaleessi(Wi-Fi) fayyadamaa jiru WPA2 jedhamu kun baay’ee salphaafi haala salphatti cabsuuf akka hin dhibne ifoomsuu bira darbee Cabsuu(Crack) irratti xiyyeeffachuu isaa adeessee jira garichi. Kun akkuma ibsa keenya asii olii irratti ibsuuf yaalletti, Giddugalli Cimdaa tokkoo[AP] cabe jechuuun Namnootni cimdaa sana fayyadamaa jiran Haala salphaan hatamu jechuudha.
Kana qofaa miti, Marsariitiin[website]n garichaa https://www.krackattacks.com/ jedhamus Odeeffannoo ICCIITII barbaade kan dhuunfaa, kan dhaabbataafikkf namni barbaade haala salphaan Cimdaa Haadmaleessa kana keessa seenee akka argatu godha.
Aggaammiin(attack) Kunis Wiirtuu aaloo Icciitessuu(Core encryption protocol) waan miidhuuf haala salphaan miidhaa qaqqabsiisuuf yaadame geessisuuf salphaa ta’a.
Mala Addunyaa sodaachisefi Yaaddessaa ta’e kana of irraa eeguuf tartiiba armaan gadii hordofaa
a) Cimdaa Haadmaleessa Ummataa fayyadamuu dhiisuu(Avoid public Wi-Fi at all)
b) Yoo interneeta fayyadamuu barbaadne Cimdaa haadqabeessa(Interneeta Haadaa – Ethernet Cable Internet) fayyadamuu
c) Yeroo interneeta fayyadamnu, keessattuu yeroo Marsariitiilee adda addaa fayyadamnu, marsariitii(website) hin beekne yoo ta’e Kan icciitenyi isaa eeggame(Secured website) ta’uu mirkaneeffachuu qabna. Kana Mirkaneeffachuuf immoo Geessituu(link)n Marsariitii sanaa jalqabarratti HTTPS ta’uu ilaaluudhaan, fkn https://oictsolutions.com/ kan jedhu kun jalqabarratti ‘https’ dhaan jalqabe waan ta’eef icciitenyi daataa Marsariitii kanarraa argannu icciitenyisaa kan eegameedha jechuu dandeenna.
d) Yeroo Cimdaa VPN(Virtual Private Network) fayyadamnu, walitti fufiinsaan[permanently] kaasuudhaan hanga sagantaan too’ataa giddugaleessaa(centeral patch) uumamutti. Too’ataan giddugaleessaa mi’a keessaniif uumamnaan hatattamaan naqachuu[download) gochuu qabna.
Haala kanaafikkf fayyadamnee rakkoo uumtota jalaa bahuu dandeenya, waan isiniif galuu dide Ogeeyyii naannoo keessanitti argaman mariisisaa, akkasumas Fuula Facebook keenya[OROMO ICT] irratti gaaffii keessan keessaan nuuf erguu dandeessu.
Kaayyoon keenya: Hubannoo Hawaasaa Cimsuudha!
HORAA BULAA DEEBANAA…✍👈
👥: OROMO ICT and Qubee Technologies TEAM!💤
E-mail: info@oroict.com or oromoict@gmail.com
Web: www.oroict.com and www.afaan-oromoo.com